Denge qızdırması ağcaqanadlar tərəfindən ötürülən ciddi bir xəstəlik kimi tanınır.
Tribunainfo.az Hürriyet-ə istinadən xəbər verir ki, 2024-cü il dang qızdırması baxımından ən pis il kimi qeydə alınıb.
Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı 176 ölkədə 11 milyon şübhəli hadisənin qeydə alındığını açıqlayıb. Təhlükə qonşumuz İrana da sirayət edib; İyunun 14-nə yoluxmaların sayı 12-yə yüksəlib. Bu vəziyyət Türkiyədə də narahatlıq yaradıb.
Beləliklə, hansı milçək növləri dang qızdırması daşıyır?
Ölkəmizdə baş vermə ehtimalı nədir və hansı əlamətlər var?
Bütün bu suallara mütəxəssislərlə birlikdə cavab axtardıq.
Denge qızdırması daha çox Cənub-Şərqi Asiyada rast gəlinən dang qızdırmasının ağır forması kimi tanınır. “Denq virusu” tərəfindən törədilən bu xəstəlik ağcaqanadların virusu insanlara ötürməsi nəticəsində baş verir.
Son illərdə dang qızdırması hallarında əhəmiyyətli artım var. Xüsusilə, iqlim dəyişikliyi, şəhərlərin genişlənməsi və bataqlıq kimi ekoloji amillər ağcaqanadların çoxalması üçün əlverişli şərait yaradır ki, bu da xəstəliyin yayılmasına səbəb olur.
Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının (ÜST) açıqladığı məlumatlara görə, yanvarın əvvəlindən iyulun 22-dək olan dövrdə 176 ölkədən təxminən 11 milyon şübhəli dang qızdırması hadisəsi bildirildi. Bu hadisələrdə ümumilikdə 6 min 508 nəfər ölüb, ağır xəstələrin sayı isə 24 mini keçib. Ən çox hesabat verən ölkələr arasında Braziliya, Meksika, Honduras, Kolumbiya, Qvatemala və Peru önə çıxıb.
Prof. Dr. Hüseyn Çətin,
“Yaşayış yerlərinin və ya yaşayış yerlərinin ətrafında suyun toplana biləcəyi mühitlər yaratmamaq lazımdır. Qapıların içərisində, məsələn, avtomobil təkərlərində, vedrələrdə və bidonlarda su yığılmamasına diqqət yetirilməlidir. Bölgəmizdə milçəklər müəyyən populyasiyalar yaratsa, çətin günlər yaşaya bilərik. Son 65-70 ilin ən isti qışını yaşadıq. Əslində iyul ayında dünya temperatur rekordları qırıldı. Bu, ağcaqanadlar və bir çox həşərat növləri üçün ideal şəraitlə nəticələndi”.
Xəstəliyin əlamətlərinə toxunan Dr. M. Servet Alan isə deyib: “Klinik olaraq yüngül qızdırmadan şiddətli dang hemorragik qızdırmasına qədər dəyişən simptomlar, qanın laxtalanmasında iştirak edən trombositlərin azalması, ağ qan hüceyrələrinin azalması və damar keçiriciliyinin artması ilə müşahidə edilə bilər. İlk dəfə yoluxduqda infeksiya yoluxmuş dang serotiplərinə qarşı immun reaksiya yaradır. Fərqli serotipli infeksiya gec inkişaf edərsə, immunitet sisteminin virusu daha əvvəl tanıması və daha güclü reaksiya verməsi səbəbindən xəstəlik daha ciddi olacaq”, – deyib.
