Türkiyənin Qərbində, Qara dəniz bölgəsindəki iki kiçik şəhər olan Safranbolu və Daday Beynəlxalq Sakit Şəhərlər Şəbəkəsinə (Cittaslow) qoşulub. Martın 23-də Belçikanın Damme şəhərində Beynəlxalq Cittaslow Koordinasiya Komitəsinin iclası zamanı şəhərlər Cittaslow şəbəkəsinə daxil edilib. Bu şəhərlərin şəbəkədə qeydiyyata alınması ilə Türkiyənin Cittaslow şəhərlərinin sayı isə 25-ə yüksəlib.
Cittaslow Türkiyə şəbəkəsinə qoşulmaq üçün havanın keyfiyyəti, kanalizasiya sistemləri, savadlılıq dərəcələri və şəhərsalma dinamikası da daxil olmaqla 72 fərqli sahədə tədqiq edilən Safranbolu və Daday, sakit həyat tərzinin, qorunan təbii gözəlliyin və diqqətəlayiq memarlığın sübutudur.
İki minə yaxın orijinal türk evinin olduğu və davamlı mədəni irslə maraqlanan hər kəsin mütləq ziyarət etməli olduğu Safranbolu indi həm UNESCO-nun Dünya İrs Siyahısına, həm də Cittaslow şəbəkəsinə daxil edilən yeganə yerdir. Təmiz təbiət mənzərələri və ənənəvi türk qonaqpərvərliyi ilə tanınan Daday isə, ziyarətçilərə sakit bir istirahət təklif edir.
Safranbolu: Heyrətamiz Davamlı Mədəni İrs
Qərbi Qara dəniz bölgəsindəki Karabük vilayətinin ekoturizm zonasında yerləşən Safranbolu, başqa bir dövrü xatırladan qəribə xiyabanları və köhnə evləri olan gizli bir incidir. Antik dövrdə Paphlagonia kimi tanınan şəhərin indiki adı Safranbolu, ərazidə böyüyən nadir zəfəran bitkisindən götürülüb. Homerin İliad dastanında adı çəkilən Safranbolu çoxsaylı sivilizasiyaların, o cümlədən Hetlərin, Farsların, Romalıların və Osmanlıların evi olmuşdur.
Şəhərin Osmanlı memarlığına aid heyrətamiz nümunələrini xüsusilə qeyd etmək lazımdır. Burada yerləşən iki min klassik Osmanlı evi Türkiyənin ən ikonik və davamlı yerli memarlıq nümunələri arasındadır. 18-ci, 19-cu və 20-ci əsrin əvvəllərinə aid olan bu Safranbolu evləri taxta,daş və yerləşdirmənin harmonik qarşılıqlı əlaqəsini təqdim edir. Bu evlər günəş işiğına və ya qonşu evlərin mənzərəsinə maneə törətməyəcək şəkildə tikilib. Safranbolu evləri ilə yanaşı, ərazinin görməli yerləri arasında İpək Yolu boyunca tikilmiş çoxsaylı karvansaralardan biri olan Cinci Inn və türk hamam mədəniyyətinin heyrətamiz təmsili olan Cinci Hamamı kimi köhnə şəhər quruluşunu təmsil bir çox tikililər də var. Bunlarla yanaşı həyətində göz oxşayan günəş saatı olan Köprülü Mehmet Paşa Məscidi və tamamilə yonma daşdan tikilmiş və Osmanlı daş oyma sənətinin ən gözəl nümunəsi sayılan İzzət Paşa Məscidini də ziyarət etməyə dəyər. Bölgədə görməli olduğunuz digər yerlərdən biri də türk qəhvəsini və tarixini nümayiş etdirən, UNESCO-nun Qeyri-Maddi Mədəni İrs Siyahısına daxil olan Türk Qəhvə Muzeyidir.
Daday: Yerli və Tarixi Cazibə
Kastamonu mərkəzindən 29 kilometr aralıda yerləşən Daday, səyahətçiləri sanki keçmişə səyahətə çağırır. Dadayın cazibəsi onun möhtəşəm düzənlik mənzərələrində, canlı, yerli ruhunda və qorunub saxlanılan memarlıq irsindədir.
Kaskilərdən, Hetlərdən tutmuş Romalılara və Səlcuqlulara qədər bir çox sivilizasiyaya ev sahibliyi edən Daday Sultan II Mehmedin dövründə Osmanlı ərazisinə əlavə edilib. Ziyarətçilər Daday şəhərinin füsunkar küçələrində dolanarkən, onlar şəhərin tarixini və mədəni irsini əks etdirən görməli yerlərin simfoniyası ilə qarşılaşır. Mürəkkəb ağac işləri ilə bəzədilmiş Osmanlı dövrünə aid fərqli evlərdən tutmuş, yerli ləzzətlərlə dolu səs-küylü bazarlara qədər Dadayın hər küncü insanı keçmiş dövrə aparır.
Memarlıq möcüzələrindən başqa, Daday həm də açıq hava və təbiət həvəskarları üçün ideal seçimdir. Daday ziyarətçiləri Ballıdağ bölgəsinin gözəllikləri arasında gəzinti zamanı, gözəl Yumurtacı, Taşçılar gölməçələrini və Taşlıbayır Sarkıt Mağaralarını kəşf edərkən, təbiətin qucağında hüzur tapacaqlar. Həmçinin Daday, Osmanlı dövründə həyati əhəmiyyət daşıyan at yetişdirmə mərkəzi idi. Bu gün Daday ziyarətçiləri at fermalarında qonaqlaya, sürmə təlimləri ala və unikal təbiətdə səfərə çıxa bilərlər.
Bir Cittaslow cənnəti: Türkiyə
Cittaslow hərəkatı qloballaşmanın şəhər həyatını homogenləşdirməsi və onun unikal şəxsiyyətini itirməsi ilə bağlı narahatlıqlara cavab olaraq yaradıldı. Belə ki, Cittaslow şəhərlərində sakit həyat hökm sürür və yerli mətbəx, memarlıq, adət-ənənələr və tarix qorunub saxlanılır.
Cittaslow şəbəkəsi zəngin mədəni irsi ilə tanınan Türkiyənin yeddi bölgəsində, iyirmi bir vilayətdə uzanan iyirmi beş rayonu əhatə edir. Cittaslow Türkiyə şəbəkəsi 2009-cu ildə İzmirin Seferihisar rayonunun Cittaslow Dərnəyinə qoşulması ilə quruldu və yeni şəhərlərin əlavə olunması ilə böyüməyə davam edir.
Türkiyənin iyirmi beş Cittaslow şəhərləri arasında Daday, Safranbolu, Finike, Ahlat, Akyaka, Arapgir, Eğirdir, Foça, Gökçeada, Gerze, Göynük, Güdül, Halfeti, İznik, Kemaliye, Köyceğiz, Mudurnu, Perşembe, Şarköy, Şavşat, Seferihisar, Uzundere, Vize, Yalvaç və Yenipazar yer alır.
