Genetik irs hər bir insanı unikal edən bir çox xüsusiyyətlərin mənbəyidir. İnsanlar tez-tez bu xüsusiyyətlərin kim tərəfindən miras alındığı ilə maraqlanırlar.
Tribunainfo.az Habertürk-ə istinadən yalnız atanızdan keçə bilən 5 genetik xüsusiyyəti təqdim edir.
Beləliklə, atanızdan miras aldığınız genetik miras təkcə göz rənginizi və ya boyunuzu təyin etmir, həm də sağlamlığınıza, qabiliyyətlərinizə və hətta bəzi davranışlarınıza təsir edə bilər. Xəbərimizdə apardığımız araşdırmalar nəticəsində yalnız atadan keçən irsi xüsusiyyətlərin nələr olduğunu və genlərin necə ötürüldüyünü bir araya topladıq.
Genetik miras düşünüldüyündən daha mürəkkəbdir. İnsan xüsusiyyətlərinin əksəriyyəti poligenikdir, yəni onlar hər iki valideyndən gələn bir neçə genin birləşməsi ilə müəyyən edilir. Məsələn, insanların genetik kodunda boyuna təsir edə bilən 700 ardıcıllıq var. Eynilə, saç növü və göz rəngi genlərin kompleks birləşməsinə əsaslanır. Bu irsi genlərin əksəriyyəti hər iki valideyndən miras alınsa da, bəzi xüsusiyyətlər birbaşa ata ilə bağlıdır.
Mama-ginekoloq Robyn Horsager-Boehrerin sözlərinə görə, uşağın cinsi daha çox atanın genetikasından asılıdır. Kişinin X və Y xromosomları birləşərək oğlan uşağı yaradır, lakin spermadakı genetik faktorlar və ya qeyri-bərabər X və Y xromosomları cinsiyyət nisbətinə təsir edə bilər.
Bir çox araşdırmalar göstərir ki, kişinin bacılarının sayı öz uşaqlarının cinsinə təsir edə bilər. Məsələn, bir kişinin daha çox qardaşı varsa, onun öz uşaqlarının oğlan olma ehtimalı daha yüksəkdir; Əgər daha çox bacısı varsa, onun qızı olma ehtimalı daha yüksəkdir. Ancaq bu əlaqənin qadınlara aid olmadığı düşünülür.
Boston Uşaq Xəstəxanasından və Geniş İnstitutundan genetik Joel Hirschhorn’a görə, boyu müəyyən edən 700 genetik variant var . Bundan əlavə, 700 mindən çox könüllünün müayinəsi nəticəsində boy təyinində atanın genlərinin daha çox rol oynadığını göstərən dəlillər tapılıb.
Həkim Jacob Gratten və Queensland Brain İnstitutunun həmkarları tərəfindən aparılan çoxsaylı araşdırmalara görə, yaşa bağlı mutasiyalar yaşlı atalardan doğulan uşaqlarda psixi xəstəlik riskinin yalnız 10-20 faizini izah edə bilər.
Beləliklə, ataların DNT-lərində yeni mutasiyaların olma ehtimalı 4 dəfə daha çox görünür, çünki onlar yaşlandıqca yeni sperma istehsal etməyə davam edirlər.
American Journal of Physical Anthropology jurnalının araşdırmasına görə, diş ölçüsü, çənə ölçüsü və diş forması genetikdir. Bundan əlavə, naturopatik həkim Jennifer Stagg’a görə, ata genlərinin ana genlərindən daha aktiv olması dişlərinizi atanızdan almanıza səbəb ola bilər.
Bəzi bədən yağları ümumi sağlamlığınız üçün lazımdır, lakin həddindən artıq çox olması bəzi sağlamlıq problemlərinə səbəb ola bilər. Bədəndə iki növ yağ hüceyrəsi var ki, onları yaxşı və pis hesab etmək olar. Qəhvəyi yağ kalorilərin yandırılmasına və bədən istiliyinin saxlanmasına cavabdehdir, ağ yağ isə artıq enerjini (kalori) yağ kimi saxlayır.
Nature jurnalında dərc olunan məqaləyə görə; Qəhvəyi piylərin anadan, ağ piylərin isə atadan miras qaldığı müəyyən edilib. Bu o deməkdir ki, atanın genləri artıq piylərin əmələ gəlməsinə daha çox kömək edir.
Bununla belə, ətraf mühit faktorları da böyük rol oynayır; Odur ki, atanın artıq çəkisi olması uşağınızın artıq çəkiyə malik olacağına zəmanət vermir.
