Tribunainfo.az xəbər verir ki,“Əgər dəqiq olsa” beynəlxalq layihəsinin hesablamalarına görə, Rusiyada demoqrafik vəziyyət dəyişməsə, əsrin sonuna əhalinin sayı 81 milyon nəfərə qədər azalacaq. Əgər miqrant axını tamamilə dayanarsa, bu rəqəm 70 milyondan da aşağı düşəcək.
Son illərdə Rusiya hakimiyyəti miqrasiya siyasətini sərtləşdirir. Halbuki miqrasiya aşağı doğum səviyyəsinin və əhalinin qocalmasının mənfi təsirlərini azaldır. 1990-cı illərdən bəri miqrantlar ölkədəki təbii azalmaların 50–70 faizini kompensasiya edib və onların əksəriyyəti əmək qabiliyyətli yaşda olan şəxslər olub.
Tədqiqatçılar 2100-cü ilə qədər iki ssenarini müqayisə ediblər: baza ssenarisində miqrasiya davam edir, qapalı əhali ssenarisində isə miqrasiya tamamilə dayandırılır. Əsas göstəricilər 2019-cu ilin doğum və ölüm səviyyələri, həmçinin 2017–2019-cu illərin orta miqrasiya balansı əsasında götürülüb. Məqsəd dəqiq proqnoz yox, miqrasiyanın əhali dinamikasındakı rolunu göstərmək olub.
Baza ssenarisində 2100-cü ildə Rusiya əhalisi 81,4 milyon nəfərə qədər azalacaq, bunun 13,6 milyonu miqrantların və onların övladlarının hesabına formalaşacaq. Miqrasiya tam dayandırılarsa, əhali 67,8 milyon nəfərə düşəcək. Bu proqnoz BMT-nin yüksək (176 milyon) və orta (126 milyon) ssenarilərindən daha pessimistdir və yalnız aşağı variantına (88 milyon) yaxındır.
Bölgələr üzrə azalma fərqli olacaq. Ən çox azalma Mərkəzi, Mərkəzi-Qara Torpaq və Volqa-Vyatka bölgələrində gözlənilir. Ən az azalma isə Şimali Qafqaz, Moskva və Peterburq bölgələrində olacaq. Lakin miqrasiya dayanarsa, Moskva bölgəsinin əhalisi baza ssenarisindəki 28% əvəzinə 58%, Peterburq bölgəsi isə 30% əvəzinə 65% azalacaq.
Əhalinin qocalması da əsas tendensiyalardan biridir. 2100-cü ildə rusiyalıların təxminən dörddə biri (23–24%) 65 yaşdan yuxarı olacaq, uşaqların payı isə 17%-dən 13%-ə enəcək. Miqrasiya əsasən gənc və əmək qabiliyyətli şəxslər hesabına demoqrafik yükü yüngülləşdirir. Hazırda Rusiyada demoqrafik yük əmsalı 0,53-dür. 2100-cü ildə bu göstərici baza ssenarisində 0,59-a, miqrasiya dayanarsa 0,61-ə yüksələcək.
Avropada da oxşar vəziyyət müşahidə olunur. İspaniya və İtaliyada miqrasiya olmasa əhali iki dəfə azalacaq, amma miqrasiya davam edərsə, azalma cəmi 15% və 4% olacaq. Böyük Britaniyada qapalı ssenaridə azalma 29% təşkil edir, amma miqrasiya ilə əhali 25% artacaq. Almaniya və Fransada isə miqrasiya olmasa əhali müvafiq olaraq 36% və 13% azalacaq, amma miqrasiya ilə sabit qalacaq.
Nortumbria Universitetinin dəvətli tədqiqatçısı, demoqraf Salavat Abılkalikov bildirir: “Rusiya SSRİ dağılandan bəri təbii əhali itkisi yaşayır. Miqrasiya isə bu prosesi ciddi şəkildə yavaşıdıb. Avropada da eyni vəziyyətdir: miqrasiya olmasa, Almaniya və İtaliya çoxdan dərin demoqrafik böhranla üzləşərdi. Miqrantlar əmək qabiliyyətli və reproduktiv yaşda olduqları üçün əhalinin qocalmasını ləngidir və iqtisadiyyatı aktiv saxlayırlar”.
İmran Kərimli
