Baş vermiş təyyarə qəzasından sonra sosial şəbəkədə hər kəs mütəxəssisə çevrilərək, təyyarənin niyə dənizə deyil, quruya eniş etdiyini müzakirə edir.
Tribunainfo.az məsələ ilə bağlı araşdırma aparıb.
Belə ki, hava nəqliyyatı dünyada ən təhlükəsiz nəqliyyat növlərindən biri hesab olunsa da ancaq nadir hallarda, gözlənilməz fövqəladə hallar üçün təyyarələr tarlalara, quru ərazilərə və ya digər tanış olmayan yerlərə enməlidir. Bu cür vəziyyətlər pilotların səriştəsini, təyyarə sistemlərinin effektivliyini və fövqəladə hallar prosedurlarını çox sınaqdan keçirir.
Bir çox təcili enişlər mühərrikin nasazlığı, yanacaq çatışmazlığı və ya hava şəraitinin qəfil dəyişməsi kimi gözlənilməz hallar səbəbindən baş verir. Belə vəziyyətlərdə pilotlar sərnişinlərin və ekipajın təhlükəsizliyini təmin etmək üçün əvvəlcədən müəyyən edilmiş fövqəladə hallar prosedurlarına əməl edirlər.
Təyyarə nə vaxt quruya enir?
Təyyarələr planlaşdırılmamış əraziyə enərkən hava hərəkətinə nəzarətlə koordinasiyada çox diqqətli davranır. İkinci dərəcəli uçuş-enmə zolaqları və ya sahələr kimi alternativ yerlər yalnız əsas uçuş-enmə zolaqları yararsız olduqda və hava gəmisinin daha artıq havada qalması mümkün olmadıqda nəzərə alınır. Qərarların qəbulu prosesi hava gəmisinin mövcud vəziyyəti, sərnişinlərin təhlükəsizliyi və təcili eniş üçün yararlı yerlərin mövcudluğu nəzərə alınmaqla həyata keçirilir.
Fövqəladə Enişlərdə Pilot Qərarları
Təcili eniş lazım olduqda pilotlar həm təyyarəni, həm də xarici şəraiti nəzərə alaraq qərar qəbul edirlər. Əksər kommersiya təyyarələri bir sıra ssenarilərə hazırlanmaq üçün simulyasiya təlimi alsa da, reallıq çox nadirdir və hər bir vəziyyət unikaldır. Təyyarəni sahəyə endirmək pilotun real vaxt rejimində qərar qəbul etmə qabiliyyətini, nəqliyyat vasitəsinə nəzarəti və manevr bacarıqlarını ölçür.
Təyyarənin tarlaya və ya oxşar səthlə örtülmüş əraziyə enməsi zamanı pilot mümkün olan ən az ziyana səbəb olmaq və sərnişinlərin təhlükəsizliyini təmin etmək üçün hava gəmisini diqqətlə idarə etməlidir. Bunun üçün çox sürətli və effektiv qərar vermə bacarıqları və dərin uçuş biliyi tələb olunur.
Mənfi nəticələrin azaldılması üsulları
Təyyarə quruya və ya oxşar yerə enərsə, zərəri minimuma endirmək üçün tətbiq oluna biləcək bəzi strategiyalar var. İlk növbədə təyyarənin sürəti mümkün qədər aşağı salınmalıdır. Pilot təyyarənin ağırlıq mərkəzini və təyyarənin yerə dəyəcək birinci hissəsini nəzərə almalıdır. Bundan əlavə, sərnişinlər fövqəladə prosedurlara hazır olmalı və mümkün olduqda brifinq almalıdırlar.
Nəticədə, təyyarələrin çöldə enişi olduqca nadirdir və yalnız ən təcili hallarda baş verir. Pilotlar və aviaşirkətlər tərəfindən hazırlanmış mürəkkəb prosedurlar həm sərnişinlərin, həm də ekipajın maksimum təhlükəsizliyini təmin etmək üçün nəzərdə tutulub.
Dəniz
