2024-cü ildə 31 Mayda qeyd olunan Ümumdünya Tütünlə Mübarizə Günü uşaqların siqaretdən qorunmasına həsr olunub.
Tribunainfo.az xəbər verir ki, onkoloq, torakal cərrah, tibb elmləri namizədi Andrey Nefedov lenta.ru-ya uşaqlıqda siqaret çəkməyin fəsadları və veyplərin təhlükələri barədə danışıb.
O, Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının statistikasına istinad edərək bildirib ki, dünyada 13-15 yaşlı ən azı 37 milyon yeniyetmə bu və ya digər formada tütündən istifadə edir:
“Uşaqlar tez-tez həmyaşıdları və ya böyük dostları ilə uyğunlaşmaq, daha yetkin görünmək üçün siqaret çəkməyə başlayırlar. Siqaret çəkmək ürək və ağciyər xəstəliklərinin, o cümlədən xərçəngin inkişafına, eləcə də idrak funksiyası ilə bağlı problemlərə səbəb olur. Bundan əlavə, yeniyetmələr arasında siqaret çəkmək çox vaxt alkoqol və qadağan olunmuş maddə istifadəsi kimi digər riskli davranışlarla əlaqələndirilir. Üstəlik, əgər uşaq 15 yaşında siqaret çəkməyə başlayıbsa, 45 yaşında ağciyər xərçəngi inkişaf edə bilər. Ağciyər xərçəngi inkişaf riski olan insanlar – 30 il müddətində gündə bir və ya daha çox qutu siqaret çəkən insanlardır. Əgər uşaq 15 yaşında davamlı olaraq siqaret çəkməyə başlayırsa, 45 yaşında ağciyər xərçəngi inkişaf edə bilər. Yetkinlər arasında risk yaşı eyni təcrübə ilə 55 ilə 70 yaş arasındadır”.
Həkim diqqəti ona yönəldib ki, veyp (elektron siqaret) indi yeniyetmələr arasında xüsusilə populyardır: onların şirin dadı var və heç bir qoxu saxlamır:
“Siqaretlərdən fərqli olaraq, veyp ağciyərlərin qoruyucu sistemindən daha sürətli keçir – siqaret çəkərkən tipik olan öskürək siqaret çəkənlərdə olmur. Və maye buxarlanma elementləri dərhal ağciyərlərin periferik nahiyələrində məskunlaşır ki, bu da müntəzəm istifadə ilə pnevmoniya və xroniki obstruktiv ağciyər xəstəliyinə səbəb ola bilər. Siqaret kimi veypin tərkibində nikotin var ki, bu da ciddi asılılığa səbəb ola bilər”.
Həkimin sözlərinə görə, əgər valideynlər uşağın siqaret çəkdiyini hiss edərlərsə və ya bundan şübhələnirlərsə, mümkün qədər tez tədbir görmək lazımdır.
Nefedov qeyd edib ki, veyplərə xüsusi diqqət yetirilməlidir:
“Cihazlarda tütünün xarakterik qoxusu olmadığı üçün uşağın siqaret çəkdiyini başa düşmək daha çətindir. Davranışdakı dəyişikliklərə fikir vermək lazımdır. Mümkünsə, etibarlı münasibət qurmaq və yeniyetməyə istifadənin təhlükələrini mütəmadi olaraq xatırlatmaq vacibdir”.
İmran Kərimli
