Pəhriz kolaları, yoqurtlar, sorma konfetlər və saqqızlar kimi onlarla ümumi qidada olan süni dadlandırıcı aspartam uzun müddət təhlükəsiz hesab olunub. Ancaq bu gün Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı (ÜST) fikrini dəyişib. Təşkilat aspartamı xərçəng riskini artıran potensial kanserogen elan edib.
Tribunainfo.az bildirir ki, bu barədə Xərçəng Xəstəliyinin Öyrənilməsi üzrə Beynəlxalq Araşdırmalar Agentliyinin saytında xəbər verilib.
ÜST maddəni qadağan etməyib, lakin eyni zamanda ən təhlükəli dozanı – gündə 40 mq/kq təyin edib. Təşkilat həmçinin şirkətləri tərkibində dadlandırıcı olan məhsulların etiketində “ehtimal ki, kanserogen” sözləri yazmağa məcbur etmək istəyir.
Qeyd edək ki, təşkilat hələ may ayında süni dadlandırıcılar olan içkilərdən uzaq durmağa çağırmışdı. Açıqlanan tövsiyəyə görə, dadlandırıcılar nə böyüklər, nə də uşaqları arıqlamağa kömək etmir. Üstəlik, ekspertlər müəyyən ediblər ki, aspartam və digər dadlandırıcılardan istifadə ikinci tip şəkərli diabetə, ürək-damar xəstəliklərinə gətirib çıxarır və ümumiyyətlə, ölüm riskini artırır.
Belə məhsulların zərərləri
Məsələ ilə bağlı rusiyalı diyetoloq, nutrisioloq və fizioterapevt Antonina Leontiyeva danışıb. O, tərkibində aspartam olan qazlı şirələrin müəyyən üstünlüklərə malik olduğunu etiraf edib. Birincisi, bu içkilərdə həqiqətən demək olar ki, heç bir kalori olmur, bu da arıqlamaq istəyən insanları cəlb edir. İkincisi, qanda qlükoza səviyyəsini artırmır. Lakin ekspertin fikrincə, sintetik dadlandırıcıların mənfi təsiri istənilən faydanı faydasız edir. Onun sözlərinə görə, belə məhsulların müntəzəm istifadəsi bağırsaqlarda disbakterioza və onun işinin pozulmasına səbəb olur.
Şəkər əvəzedicilərinin digər təsiri sinir sistemi ilə bağlıdır. Məsələ burasındadır ki, ağıza aspartam və ya başqa bir dadlandırıcı əlavə etdikdə bu barədə siqnallar beyinə gedir. Sonra bütöv bir reaksiya kaskadı başlayır: orqanizmdə karbon mübadiləsi başlayır. Lakin mədəyə qlükoza daxil olmur. Nəticədə proses boşa gedir. Diyetoloq uzunmüddətli perspektivdə bunun pozuntulara səbəb ola biləcəyi barədə xəbərdarlıq edib.
Bəs aspartamı nə ilə əvəz etmək olar?
Diyetoloq aspartamı əvəzləməməyi, ümumiyyətlə şəkərə alternativ tapmağa çalışmamağı, bu vərdişdən tamamilə qurtulmağa səy göstərməyi və ya şirniyyat istehlakını məqbul həddə məhdudlaşdırmağı tövsiyə edib. O qeyd edib ki, adətən desertlərə olan böyük həvəs bədənin insulinə ehtiyacı ilə deyil, psixoloji amillər, hormonal pozğunluqlar və ya dəmir kimi vacib maddələrin çatışmazlığı səbəbindəndir.
