Narahatlıqlarımız və qorxularımız nə desə də, təyyarə ilə səyahət inanılmaz dərəcədə təhlükəsizdir. Beynəlxalq Mülki Aviasiya Təşkilatının (ICAO) verdiyi açıqlamaya görə, təyyarə ilə daşıma aviasiya tarixində ən təhlükəsiz nəqliyyat sisteminə çevrilib.
Tribunainfo.az-ın araşdırmasına görə, Təyyarədə səyahət etməyin avtomobildə səyahət etməkdən daha təhlükəsiz olduğu intuitiv olaraq doğru görünməyə bilər.
Bununla belə, aviasiya qəzaları və insidentləri hələ də baş verir. Bəs, aviasiya qəzalarının baş verməsində aylıq və ya mövsümi tendensiyalar varmı? Əslində, uçmaq üçün statistik cəhətdən daha təhlükəsiz olan bir nəqliyyat vasitəsi varmı?
Buna cavab vermək üçün qəza ilə insident arasındakı fərqi müəyyən etməliyik. Bu mühüm fərqdir, çünki qəzalar çox nadir olduğu halda hadisələr hər zaman baş verir.
Əgər aviasiya təhlükəsizliyində müvəqqəti meyllər varsa, bunun bir neçə səbəbi ola bilər. Bunlardan biri də havadır. Təhlükəli hesab edilən hava şəraitində müəyyən mövsümi meyllər var. Məsələn, Kanada və Şimali Amerika Birləşmiş Ştatları qışda daha çox buz və qarla qarşılaşır. Amma əsl sual bu hava meyllərinin qəzaya çevrilib-çevrilməyəcəyidir. 2018-ci ildə aparılan bir araşdırma, 1967-2010-cu illər arasında dünya miqyasında bildirilən hava ilə bağlı təyyarə qəzalarını araşdırdı. [3] Bu dövrdə hava ilə bağlı qəzaların sayı artmışdı, lakin illik uçuşların sayı da artdığından bu gözlənilən idi. Amma maraqlı tərəfi o idi ki, hava şəraiti ilə bağlı qəzaların faizi də artıb; bu faiz təxminən 40%-dən 50%-ə yüksəlmişdir.
Bu artım hava şəraitinin dəyişməsi ilə bağlı ola bilər. İqlim dəyişikliyinin aviasiya təhlükəsizliyinə potensial təsirləri nadir hallarda müzakirə olunsa da, ağır hava hadisələri artdıqca hava ilə bağlı insidentlər və qəzalar çoxalacaq.
Mövsümi tendensiyaları axtarmaq üçün tədqiqatın müəllifləri Yer kürəsini enlik dərəcələrinə əsasən dörd simmetrik bölgəyə bölüblər. Hər bir regionda (qütb bölgələri istisna olmaqla) fərqli hava və iqlim meylləri müşahidə olunsa da, bildirildi ki, hava hadisələri nəticəsində baş verən qəzalar müxtəlif meteoroloji fəsillər üzrə homojen şəkildə paylanmış hesab edilə bilər.
Bu araşdırmadan daha üç nəticə çıxarmaq olar: Birincisi, ekvatora ən yaxın olan iki bölgə hava ilə bağlı qəzaların daha böyük hissəsini təmsil edir; lakin bu, daha şiddətli və ya təhlükəli hava hadisələri ilə bağlı deyil. Əvəzində müəlliflər qeyd edirlər ki, bu regionlara ICAO-nun təhlükəsizlik standartlarına uyğun gələn, lakin çox vaxt köhnə təyyarə və avadanlıqlarla işləyən inkişaf etməkdə olan ölkələr daxildir.
Dəniz
