“Dakar cəhənnəmi” – İdmançı məzarlığına çevrilən səhra

Dünyanın ən çətin yarışlarından biri sayılan və sürücülərin minlərlə kilometr qət etdiyi Dakar Rallisində bu il daha bir ölüm hadisəsi baş verdi.

Qaynarinfo-nun məlumatına görə, Səudiyyə Ərəbistanında keçirilən 46-cı Dakar Rallisinin ikinci mərhələsində “TwinTrail” komandasının motosiklet kateqoriyasında yarışan 45 yaşlı Karles Falkon qəza nəticəsində dünyasını dəyişdi. Al-Henakiyah və Al-Duvadimi şəhərləri arasında ikinci mərhələnin 448-ci kilometrliyində qəza keçirən ispaniyalı idmançı təcili yardım helikopteri ilə əvvəlcə Al-Duvadimiyə, daha sonra Ar-Riyad və ardından ölkəsindəki xəstəxanaya göndərilib. Qəzadan sonra vəziyyəti ağır olan idmançı həkimlərin səylərinə baxmayaraq səkkiz gündən sonra həyat mübarizəsini itirdi.

2022-ci ildə 68-ci yeri tutduqdan sonra Dakar Rallisində ikinci təcrübəsini yaşayan Falkon, təşkilat tarixində həyatını itirən 33-cü idmançı oldu. 2009-cu ildən avtomobil, motosiklet, yük maşını, ATV, 2017-ci ildən isə UTV kimi kateqoriyalarda keçirilən yarışda indiyədək idmançılarla birlikdə 50-yə yaxın insan həyatını itirib. Dəqiq rəqəm məlum deyil, çünki hər ölüm rəsmi orqanlar tərəfindən qeydə alınmır. Ölənlər arasında jurnalistlər, təşkilat işçiləri və tamaşaçılar da olub.

Uzun illər Afrikada keçirilən, terror təhlükəsi səbəbindən 2009-cu ildə Cənubi Amerikaya köçən və beş il Səudiyyə Ərəbistanında keçirilən Dakar Rallisinin qurucusu Tyerri Sabin də 1986-cı ildə yarış zamanı dünyasını dəyişib. Avtomobil idmanı həvəskarı Sabin və onunla birlikdə olan dörd nəfər mindikləri vertolyotun Malidə qəfil qum fırtınası nəticəsində yaranan qum təpəsinə çırpılması nəticəsində həyatını itirib.

İlk dəfə 1979-cu ildə keçirilən Dakar Rallisində Falkondan əvvəl dünyasını dəyişən 32 idmançı aşağıdakılardır:

Fransız motosikletçi rallinin ilk dəfə keçirildiyi ildə vəfat etdi. Paris, Əlcəzair və Dakar arasında keçirilən yarışın Nigerdə baş tutan mərhələsində yaşadığı qəza zamanı başı daşa dəyən Dodin Fransada xəstəxanada dünyasını dəyişib.

Dakar rallisində ikinci ölüm 1982-ci ildə qeydə alındı. Motosiklet sinfində yarışan 41 yaşlı Oosterhuis Əlcəzairdə Quatre Çemins və Tit arasında keçirilən yarışda dünyasını dəyişib.

Fransız motosikletçi 1983-cü ildə karyerasının dördüncü Dakar Rallisində iştirak etdi. Pineau Burkina Fasoda hərbi maşına çırpılaraq ölmüşdü.

Yapon motosikletçi 1986-cı ildə ikinci dəfə Dakar Rallisində yarışdı. Fransanın Sete şəhərində 41 yaşlı Kaneko sərxoş olduğu müəyyən edilən sürücünün motosikletinə çırpılması nəticəsində dünyasını dəyişib.

Motosiklet sinfində yarışan italiyalı 1986-cı ildəki rallidə ölən ikinci idmançı oldu. Dakarın son mərhələsinin bitməsinə 40 kilometr qalmış yıxılaraq qara ciyəri zədələnən Marinoni yarışı tamamlasa da, iki gün sonra infeksiya səbəbilə dünyasını dəyişmişdi.

Fransalı motosikletçi 1988-ci ildə Malidə motosikletinin idarəetməsini itirərək qayaya çırpılıb. Huşunu itirən Huqer iki gün sonra aparıldığı xəstəxanada dünyasını dəyişib.

Huqerlə eyni ildə ölən başqa bir idmançı Lovezijn idi. Niderlandlı sürücü Nigerdə yük maşınının aşması nəticəsində avtomobildən atılıb və hadisə yerində ölüb. Qəzadan sonra Lovezijn, eləcə də onun komanda yoldaşları Kris Ross və Teo van de Riyt ağır yaralanıb.

Kis van Lovezijnin öldüyü gün, 1988-ci il Dakar Rallisində daha bir ölüm baş verdi. Yürüşün yeddinci mərhələsində Niger səhralarında iki avtomobilin toqquşması nəticəsində idarə etdiyi nəqliyyat vasitəsindən atılan fransız elə qəza yerindəcə dünyasını dəyişib.

1991-ci ildə Dakar Rallisində dörd idmançı həyatını itirdi. İkinci mərhələdə avtomobili ilə keçirdiyi qəzada çanaq sümüyü qırılan və başından zərbələr alan Pikot ölkəsi Fransada aparıldığı xəstəxanada dünyasını dəyişib.

Yük maşını kateqoriyasında meydana çıxan fransız sürücü 1991-ci ildə yarışın səkkizinci mərhələsində Malinin Kadouan şəhərində ordu ilə Touareg üsyançıları arasında baş verən qarşıdurma zamanı güllələnərək öldü. Kabannesin ölümündən sonra Malidə keçirilməsi nəzərdə tutulan digər iki mərhələ ləğv edilib.

1991-ci ildə Liviya səhralarında keçirilən Dakar Rallisində avtomobil sinfində yarışan daha iki sürücü həyatını itirdi. Qəzadan sonra Burjua və Sunilakın avtomobillərinə böyük ziyan dəyib, hər iki fransız sürücü hadisə yerində dünyasını dəyişib.

1989-cu ildə Dakar Rallisində motosiklet kateqoriyasının qalibi olan Lalay 1992-ci ildə qəza nəticəsində dünyasını dəyişib. Fransız motosikletçi Konqoda dördüncü etap bitdikdən iki saat sonra təşkilata məxsus avtomobillərdən birinə çırpılaraq aparıldığı xəstəxanada dünyasını dəyişib.

Belçikalı idmançı 1994-cü ildə beşinci dəfə Dakar Rallisində iştirak edib. Sansen Mavritaniyada motosikletin idarəetməsini itirərək qəzaya uğrayıb və dünyasını dəyişib.

Yük maşını kateqoriyasında yarışan Gegen Mərakeş ordusu ilə Polisario üsyançıları arasında münaqişənin qurbanı olub. Beşinci mərhələdə Mərakeş səhralarından keçərkən Mərakeş ordusuna aid tərk edilmiş mina sahəsinə daxil olan fransız sürücü partlayış nəticəsində alovlanan avtomobilində həyatını itirib. Komanda yoldaşları Paskal Ludenot və Vinsent Buden qəzadan sağ çıxsalar da, Queqen Gegenin bəxti gətirməyib.

Fransız motosikletçi 1997-ci ildə Dakar Rallisində debüt etdi. Leduk Malidə ikinci mərhələnin 247-ci kilometrliyində qəza nəticəsində dünyasını dəyişib.

2002-ci ildə yarışın 11-ci mərhələsində avtomobili qəzaya uğrayaraq Mavritaniya səhralarında bir neçə dəfə yuvarlanan belçikalı sürücü avtomobilindən kənara düşərək saatlar sonra dünyasını dəyişib. Verqnesin komanda yoldaşları, böyük britaniyalı Şona Dorson-Kinq, belçikalı Kristof Van Rif və fransalı Benu Aqoyer qəzadan sağ çıxıblar.

Avtomobil kateqoriyasında Daniel Nebotun köməkçi pilotu olan fransız ilk dəfə qatıldığı 2003-cü ildə Dakar Rallisi zamanı vəfat etdi. Kuvi yüksək sürətlə hərəkət edərkən qəzada yuvarlanan avtomobildən xilas ola bilməyib. Nebot isə Liviya mərhələsində qəzadan yüngül xəsarətlərlə xilas olub.

İspan motosikletçi 2005-ci ildə keçirdiyi qəzadan sonra ilk tibbi göstərilib, ardından Mavritaniyada xəstəxanaya aparılıb. Qəzada aldığı xəsarətlər nəticəsində qaraciyərinin bir parçası və böyrəyi çıxarılan Peres daha sonra Seneqalda xəstəxanaya köçürülüb. Vəziyyəti pisləşməyə davam edən Peres İspaniyada aparıldığı xəstəxanada dünyasını dəyişib.

Perezin ölümündən beş gün sonra, 2005-ci ildə keçirilən Dakar Rallisində daha bir motosikletçi həyatını itirdi. 2001 və 2002-ci illərdə çempionluq qazanan italiyalı Fabrizio Meoni 11-ci mərhələdə qəza keçirərək boynu sınıb. 13-cü yarışına qatılan italyan pilot xəstəxanaya aparılarkən, helikopterdə dünyasını dəyişib.

Avstraliyalı idmançı 2006-cı ildə zədələnən komanda yoldaşı, ispan motosikletçi Xordi Duranı əvəzləmək üçün yarışa çıxıb. Kaldekott Mavritaniyada keçirdiyi qəzadan sonra öldü.

2005 və 2006-cı illərdə mexaniki dəstək verdiyi komandası ilə 2007-ci ildə Dakar Rallisində motosikletçi kimi çıxış edən Saymons bu təcrübənin ölümlə nəticələnə biləcəyindən xəbərsiz idi. Mərakeşdə 4-cü mərhələ yarışı zamanı qəza keçirən cənubi afrikalı motosikletçi xəstəxanaya çatdırılana qədər dünyasını dəyişib.

Saymonsun ölümündən 11 gün sonra 2007-ci ildə Dakar Rallisində daha bir motosikletçi vəfat etdi. Karyerasında altıncı dəfə Dakar Rallisinə qatılan fransalı Aubijuks Dakarda finiş xəttinə 15 kilometr qalmış sondan əvvəlki mərhələdə keçirdiyi infarkt səbəbindən dünyasını dəyişib.

İlk dəfə 2009-cu ildə Dakar Rallisinə qatılan fransız motosikletçi ikinci mərhələdən üç gün sonra ölü tapıldı. Qazı qurtaran və təcili zəng edən Terrinin ölümü ilə bağlı təşkilatçılara yanlış məlumat verildiyi iddia edilib. Məlum olub ki, düşərgədə olan şəxs zəngdən sonra düşərgəyə qayıtdığı iddia edilən Terrinin əvəzinə onun qardaşı olub. Üç gün sonra Terrinin cəsədi motosikletindən 50 metr aralıda tapılıb. Fransız pilotun ağciyərlərində maye toplanması nəticəsində oksigen çatışmazlığından dünyasını dəyişdiyi bildirilib.

Argentinalı motosikletçi 2012-ci ildə karyerasının ikinci Dakar Rallisində iştirak edib. Boero ölkəsində açılış mərhələsində qəza keçirərək dünyasını dəyişmişdi.

Fransız motosikletçi, Boero kimi, açılış mərhələsində vəfat edən başqa bir idmançı oldu. Bourqin 2013-cü ildə Çilidə yarışın başlanğıc nöqtəsinə gedərkən polis maşını ilə toqquşmuşdu.

2014-cü ildə karyerasının 11-ci Dakar Rallisində iştirak edən 50 yaşlı Erik Çilesito ilə Tukuman arasındakı mərhələnin 143-cü kilometrliyində ölü tapılıb. Təşkilatçılar finişə çata bilməyən və heç bir kömək çağırmayan Palantenin axtarışına çıxıb və onun cansız cəsədini tapıblar.

Polşalı motosikletçi 2015-ci il Dakar Rallisinin üçüncü mərhələsində dünyasını dəyişib. Avtomobilindən gələn siqnal kəsildikdən sonra axtarışlarına başlanan 39 yaşlı Hernikin cəsədi Argentinanın San Xuan və Çilesito şəhərləri arasında üçüncü mərhələnin 206-cı kilometrliyində tapılıb.

2015-ci ildə Dakar Rallisində 13-cü dəfə iştirak edən və ümumi təsnifatda ikinci olan portuqaliyalı motosikletçi Paulo Qonçalves 2020-ci ildə sözgedən yarışın yeddinci mərhələsində dünyasını dəyişib. Hadisə yerində huşsuz və ürəyi dayanmış vəziyyətdə aşkarlanan 40 yaşlı idmançı təcili yardım helikopteri ilə aparıldığı Layla xəstəxanasında həyatla vidalaşıb.

Hollandiyalı motosiklet sürücüsü 2020-ci ildə keçirdiyi qəzadan səkkiz gün sonra öldü. Yarışın 11-ci mərhələsində keçirdiyi qəzadan sonra ürəyi dayanan 48 yaşlı pilot təcili yardım helikopteri ilə paytaxt Ar-Riyada aparılıb. Uşaqlıq boynu fəqərələrindən birində sınıq diaqnozu qoyulan Straveri bütün müdaxilələrə baxmayaraq xilas etmək mümkün olmayıb.

Motosiklet kateqoriyasında müstəqil yarışan 52 yaşlı Çerpin 2021-ci ildə Dakar Rallisinin yeddinci mərhələsində qəza nəticəsində dünyasını dəyişib. Hail və Sekake şəhərləri arasındakı mərhələnin 178-ci kilometrliyində qəza keçirən fransalı idmançı hadisə yerində huşsuz vəziyyətdə tapılıb. Beyin əməliyyatı keçirərək süni komaya salınan Çerpin beş gündən sonra həyat mübarizəsini itirib.

Fransalı idmançı 2022-ci ildə Səudiyyə Ərəbistanında keçirilən Dakar Rallisinin final mərhələsinə başlayarkən dünyasını dəyişib. Bişə ilə Ciddə arasındakı yolda onun avtomobili yük maşını ilə toqquşub. Nəticədə həmin vaxt 20 yaşı olan sürücü hadisə yerində dünyasını dəyişib.