Bu gün Norveçin Svalbard arxipelaqının Longyearbyen şəhərində 3000-ə yaxın insan yaşayır. Coğrafi şəraitin gətirdiyi çətinliklərdən başqa, bu şəhərin sakinləri dünyada misli görünməmiş qaydalara riayət etmək məcburiyyətindədirlər. Tribunainfo.az bildirir ki, Şimal Buzlu Okeanındakı bu ada bir çox insan üçün sirli bir ərazi hesab olunur.
Dünyada çox az adamın ziyarət etdiyi bu bölgənin hər guşəsi kino kadrlarına bənzəmir. İlin çox hissəsini qar altında keçirən Svalbard bölgəsini dünyanın ən çətin bölgələrindən birinə çevirən təkcə iqlim şəraiti deyil. Svalbardın mərkəzi olan Longyearbyendə tətbiq edilən bəzi qaydalar bunu eşidənləri heyrətə gətirir.
1900-cü illərin əvvəllərində Longyearbyendə o dövrdə Skandinaviyanın ən böyük kömür mədənlərindən birinin təməl daşı qoyuldu. Mədənin yaxınlığında işçilər üçün qəsəbə də salınmışdı. 2000-ci illərdə kömür mədəni tamamilə tükənsə də, orada yaşayan insanlar onilliklər ərzində yaşadıqları şəhərlərini tərk etmək istəmirdilər. Lakin sərt hava şəraiti həmişə şəhər üçün əsas problem olub. 120 gün günəşin parlamadığı bu qəsəbədə insanlar yaşamaq, hətta ölmək üçün bəzi qaydalar qoyurlar.
Təqvimlər 1950-ci illəri göstərirdi. Əsasən mədənçilərin yaşadığı Longyearbyen şəhərində ölmək rəsmən qadağan edildi. Bu qadağa əvvəlcə çox qəribə səslənə bilər. Amma qanunun əsaslandırılması kifayət qədər məntiqlidir. Əslində bu qaydanın qüvvəyə minməsinin səbəbi 1918-1920-ci illər arasında demək olar ki, bütün dünyanı əhatə edən ispan qripinə əsaslanır.
Ölümcül xəstəlik olan ispan qripi o illərdə Svalbardda yaşayanları da yoluxdurmuşdu. Kiçik adada xəstələnən və həyatını itirən insanların cəsədləri yaşayış məntəqələrində basdırılırdı. Lakin qrip təsirini itirəndən illər sonra Svalbardın mərkəzi sayılan Longyearbyen şəhərində yenidən peyda olmağa başladı.
Səlahiyyətlilərə görə, turistlərin çox olmadığı bu bölgədə təsirini itirmiş virusun yenidən görünməsi mümkün deyildi. Hadisəni təqib edən səlahiyyətlilər, nəhayət, problemin mənbəyini tapıblar. Aparılan araşdırmalara görə, çox soyuq və demək olar ki, buzlaqlarla örtülmüş bu bölgədə torpaq altında basdırılan insanların cəsədləri çürümür və onların bədənlərindəki viruslar hələ də aktiv şəkildə yaşayır. Bu vəziyyətin şəhər əhalisi üçün böyük təhlükə olduğunu görən səlahiyyətlilər məzarları uzaq ərazilərə köçürüblər.
Həmin gündən adada xəstələnmək və ölmək qadağan edildi. Yaşlılar və ölümcül xəstəliyi olanlar adadan çıxarılmağa başlandı. Ona görə Norveçin cənubuna göndərilir ki, kimsə özünü çox xəstə hiss edərsə, daha yaxşı müalicə olunsun və ya öləcəksə, rahatlıqla dəfn olunsun.
Longyearbyendə təsadüfən həyatını itirənlərin cəsədləri dəfn edilmək üçün kremasiya, yəni meyidi yandırmaq lazımdır. Lakin bu kremasiya dövlət icazəsi olmadan həyata keçirilə bilməz.
Longyearbyendə yaşamaq üçün ölümdən sonra ikinci qayda doğumdur. Ölmək caiz olmadığı kimi, şəhərdə doğum da olmaz. Çünki bu qəsəbədə doğuş üçün sağlam mühitin olmaması mümkün fəsadla doğum edən şəxsin ölümünə səbəb ola bilər. Əslində ölməyin haram olduğu yerdə doğum edərkən ölüm də problem yaradacağı üçün ölümə aparan istənilən fəaliyyətin qadağan olduğunu söyləmək olar. Longyearbyendə hamilə qalan qadınlar, xəstə olanlar kimi, Norveçin başqa şəhərlərinə göndərilir və orada doğuş üçün bütün dəstək verilir.
Longyearbyendə doğum və ölüm kimi qadağan edilən başqa bir təəccüblü qadağa, pişiklərin yaşamasına icazə verilməməsidir. Çünki pişiklər qəsəbədəki quşları ovlayaraq onların nəslinin tükənməsinə səbəb olub.
