Ekspertlər hesab edirlər ki, Ukrayna Rusiyaya qarşı müharibədə haradasa qalib gələcəksə, o, işğal olunmuş Krım olacaq. İlin əvvəlində prezident Vladimir Zelenski bu yarımada və Qara dəniz uğrunda mübarizənin yaxın aylarda mərkəzi rol oynayacağını açıq şəkildə bildirib.
Qaynarinfo xəbər verir ki, Business News-un yazdığı kimi, Ukraynanın Krımda uğur qazanması Rusiya lideri Vladimir Putin üçün ciddi zərbə olacaq.
Xarici Siyasət Tədqiqatları İnstitutunun Avrasiya Proqramının əməkdaşı Olqa Xvostunova “Rusiyanın Krımda məğlubiyyəti sadəcə məğlubiyyət deyil, həm də alçaldıcılıq olardı” deyib.
Son bir neçə həftə ərzində Ukrayna hərbçiləri bölgəyə bir sıra uğurlu hücumlar təşkil edərək, Rusiyanın bir neçə hava hücumundan müdafiə batareyasını məhv edib və Sevastopol yaxınlığındakı Belbek aerodromunu vurub.
Avropa Siyasətinin Təhlili Mərkəzinin demokratiya üzrə eksperti Yelina Beketova qeyd edib ki, bu zərbələr “diqqətli hazırlıq və sistemli iş, Müdafiə Qüvvələrinin daha yaxşı imkanları, NATO müttəfiqləri tərəfindən Ukraynaya verilən peyk və hava kəşfiyyatı sayəsində uğurlu olub”.
Ukrayna Krımın ilhaqı zamanı donanmasını itirsə də, dəniz pilotsuz uçan aparatlarından istifadə edərək Rusiyanın Qara dəniz donanmasını uğurla məhv edir. Bu, Qara dəniz üzərindən taxıl daşımalarını bərpa etməyə imkan verib və rusları öz gəmilərini yarımadadan uzaqda gizlətməyə məcbur edib.
Strateji və Beynəlxalq Araşdırmalar Mərkəzinin Avropa, Rusiya və Avrasiya Proqramının baş əməkdaşı Mariya Snegova qeyd edir ki, Krım “Rusiyanın Qara dənizə çıxışı və əməliyyatları üçün açardır”.
“Krım Qara dənizin qalan hissəsinə güc yönəltməyə imkan verir, buna görə də Krımda Rusiya hərbi-dəniz qüvvələrinin mövqelərinin tutulması Ukrayna üçün çox vacibdir”.
Beləliklə, yarımadaya və düşmən donanmasına hücumlar “Rusiya qoşunlarını yarımadadan materik Ukraynaya hücumlar üçün istifadə etmək imkanından” məhrum etmək, habelə Ukraynanın cənubundakı işğal olunmuş ərazilərdə rus qoşunlarına dəstəyi dayandırmaq məqsədi daşıyır.
Qanunsuz tikilmiş Krım körpüsünün dağıdılması Ukrayna üçün həm strateji, həm də simvolik qələbə, həm də Putin üçün ciddi zərbə ola bilər. Ukrayna artıq iki dəfə obyektə zərbə endirib, lakin hələ də onu məhv edə bilməyib. QUR rəsmiləri Guardian-a bildiriblər ki, Ukrayna qoşunları ilin sonuna qədər üçüncü dəfə ona hücum edəcək.
Analitiklərin fikrincə, bunun məhvi “qaçılmazdır” və hətta ruslar bunu başa düşürlər. Böyük Britaniya Müdafiə Nazirliyi yenilənmiş hesabatında bildirib ki, Rusiya “Ukrayna pilotsuz maşınları üçün yaxınlaşma bucaqlarını” azaltmaq üçün körpünün cənub tərəfində səkkiz baraj yerləşdirib. Bundan əlavə, düşmən Rusiyanın cənubundakı Rostov-Dondan Krıma dəmir yolu xətti çəkir. Bu, körpünün dağıdılması halında rus qoşunlarını qorumalıdır.
Haaqa Strateji Araşdırmalar Mərkəzinin strateji analitiki Frederik Mertens hesab edir ki, Ukrayna Krımda hava hücumundan müdafiə sistemlərinə hücum etməklə gələcək F-16 hava hücumları üçün “zəmin hazırlayır”.
“Krım həssasdır. Rusların yarımadada nisbətən məhdud manevr imkanları var… Putin həm siyasi, həm də hərbi baxımdan itirə biləcəyi şeylərə malikdir. Buna görə də, əgər məhdud sayda döyüşçü real təsir göstərə bilsə, bu, məhz buradadır – və Krımda hava hücumundan müdafiə sistemləri məhv edildikdən sonra Qara dəniz tamamilə əlçatan olur”, – deyə o əlavə edib.
Bildiyiniz kimi, Rusiya bölgəni təyyarələrdən qorumaq üçün özünün ən qabaqcıl hava hücumundan müdafiə sistemi olan S-500-ü yarımadaya köçürüb.
“Rusiya Krımı itirməyə tab gətirə bilməz. Bu, Ukraynaya Krımın təhdid statusundan gələcək danışıqlarda sövdələşmə vasitəsi kimi istifadə etmək imkanı verir”, – Sneqova bildirib.
Eyni zamanda, Beketova əmindir ki, əgər Ukrayna Qara dənizə nəzarəti bərpa edə, yarımadanı geri ala bilsə və ya sadəcə olaraq bu ərazilərə Putini hədələmək üçün kifayət qədər təzyiq göstərə bilsə, “bu, müharibənin sonu demək olacaq”.
Əvvəllər “The Telegraph” hesab edirdi ki, Krımı azad etmək üçün Ukraynanın “çəkmələrinin yerə dəyməsi” ümumiyyətlə lazım deyil; sadəcə olaraq, düşmən tədarükü üçün arteriyaları bağlamaq, təzyiqi artırmaq və raketlər, döyüş sursatları və əsas ehtiyatlar tükənənə qədər gözləmək lazımdır.
“İnformasiya Müqaviməti” qrupunun hərbi-siyasi müşahidəçisi Aleksandr Kovalenko, ümumilikdə təcrid yolu ilə azadlığın bu senarisi ilə razılaşsa da, bir nüansa diqqət çəkib.
“O ərazilərin azad edilməsi o demək deyil ki, orada işğalçı qoşunlar patronsuz, mərmisiz qalacaq və yemək üçün yulaf gətirilməsini gözləyəcəklər. Xeyr. Azadlıq o vaxt baş verir ki, azad edən ölkənin qoşunları həmin ərazilərə daxil olur və orada konstitusion, qanuni qayda qururlar. Yəni, hərbi olmadan bir yeri azad etmək mümkün deyil”, – deyə o vurğulayıb.
Hərbi ekspert Petr Çernik bildirib ki, ballistika, ATACMS, Storm Shadow və geniş qanadlı pilotsuz uçuş aparatları ilə kütləvi raket zərbəsi hallarında, Krım körpüsünü heç nə xilas edə bilməz.
