Prezident İlham Əliyevin Davosda Çinin CGTN telekanalına verdiyi müsahibə bir çox məsələlərə aydınlıq gətirdi. Bu müsahibə Azərbaycanın beynəlxalq mövqelərini, regional sabitliyə töhfələrini və iqtisadi siyasətini daha dərindən anlamaq üçün vacib məqamları özündə birləşdirir. Müsahibədə həmçinin Azərbaycanın gələcək strateji istiqamətlərini daha aydın görmək üçün əhəmiyyətli bir sənəd kimi qiymətləndirilə bilər.
Prezident İlham Əliyevin vurğuladığı əsas məqamlardan biri Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün bərpası və beynəlxalq hüquqla bağlı idi. Prezident İlham Əliyev bir daha vurğuladı ki, Azərbaycan beynəlxalq hüquqa əsaslanaraq öz suverenliyini bərpa edib.
Beynəlxalq təşkilatların, xüsusilə BMT Təhlükəsizlik Şurasının qərarlarının icra olunmaması fonunda, Azərbaycanın öz hüquqlarını təmin etməsi ölkənin güclü siyasi iradəsini və hərbi-strateji planlaşdırmasını nümayiş etdirir. Bu, eyni zamanda, beynəlxalq sistemin effektivliyinin azalmasını və güc balansının dəyişməsini əks etdirir.
Azərbaycanın regional və beynəlxalq rolundan danışan ölkə rəhbəri qeyd etdi ki, Azərbaycan Cənubi Qafqaz və Xəzər regionunda sabit və etibarlı tərəfdaş kimi çıxış edir.
Ölkə iqtisadi müstəqilliyini təmin edib, xarici borc səviyyəsi ÜDM-in cəmi 6.9%-ni təşkil edir ki, bu da güclü maliyyə intizamını göstərir.
Azərbaycanın təşəbbüsləri Qoşulmama Hərəkatına uğurlu sədrliyi, COP29 ev sahibliyi və Orta Dəhliz layihəsi ilə sübut olunub.
Ümumdünya Ticarət Təşkilatı (ÜTT) və Qlobal İqtisadiyyatla bağlı cavab da ən çox müzakirə edilənlər sırasındadır.
Azərbaycanın ÜTT-yə üzvlüyü məsələsində tərəddüd etməsi iqtisadi mühafizəkarlıq və proteksionizmlə bağlıdır.
Cənab Prezident İlham Əliyevin vurğuladığı əsas məqam odur ki, ÜTT üzvlüyü Azərbaycanın sənaye və ixrac potensialı üçün həm imkanlar, həm də risklər yarada bilər.
Azərbaycan, ilk növbədə, qeyri-neft sektorunu gücləndirməyə çalışır və ÜTT-yə üzvlük zamanı milli maraqlarını qorumağa üstünlük verir.
Azərbaycan-Çin münasibətləri və strateji
tərəfdaşlıqla bağlı ölkə rəhbəri qeyd etdi ki, Çinlə imzalanan strateji tərəfdaşlıq bəyannaməsi Azərbaycanın qlobal iqtisadi sistemdə yerini möhkəmləndirmək strategiyasının bir hissəsidir.
Şanxay Əməkdaşlıq Təşkilatı və BRICS kimi platformalarla yaxınlaşma, Azərbaycanın multipolyar dünya düzənində öz mövqelərini gücləndirmək siyasətinə uyğun gəlir.
Orta Dəhliz layihəsinin inkişafı Azərbaycanı qlobal ticarət və nəqliyyat şəbəkəsində əsas oyunçulardan birinə çevirir.
Dünyanı narahat edən iqlim dəyişikliyi və Qlobal Cənubun rolu barədə cavab da ölkə rəhbərinin proqnozlarının hər zaman doğru olduğuna bir sübutdur. Bütün ölkələr şahid oldu ki, COP29 çərçivəsində Azərbaycanın inkişaf etməkdə olan ölkələr, xüsusilə kiçik ada dövlətləri üçün dəstək təşəbbüsləri qlobal ədalətin bərpasına yönəlmiş addımdır.
Azərbaycan yaşıl enerji sektoruna ciddi sərmayə yatırır və bu, ölkənin uzunmüddətli iqtisadi strategiyasının bir hissəsi kimi nəzərdən keçirilir.
Müsahibə zamanı ABŞ-Azərbaycan münasibətləri və geosiyasi reallıqlar barədə Prezident İlham Əliyev açıq şəkildə bildirdi ki, ABŞ ilə münasibətlərdə əvvəlki Bayden administrasiyası dövründə çətinliklər yaşanıb, lakin yeni administrasiya ilə əməkdaşlıq perspektivi var.
ABŞ-da Trampın qayıdışı və Avropa liderlərinin bundan narahat olması aydın hiss edilir ki, bu da Qərbin daxili siyasi çəkişmələrinin qlobal siyasətə təsirini göstərir.
Hazırda Azərbaycanın şaxələnmiş xarici siyasəti ölkə rəhbərinin peşəkar diplomatik fəaliyyəti nəticəsində uğurla davam edir.
Azərbaycan Çin, Avropa İttifaqı, Türkiyə, Özbəkistan və Rusiya ilə strateji və müttəfiqlik bəyannamələri imzalayıb.
Xarici siyasət yalnız diplomatik deyil, iqtisadi və infrastruktur layihələri ilə də dəstəklənir.
Azərbaycanın siyasəti “başqa ölkələrin daxili işlərinə qarışmamaq” prinsipi üzərində qurulub və bu, ölkənin beynəlxalq aləmdə qəbul olunmasını və nüfuzunu artırır.
Orta Dəhliz və Azərbaycan mövzusu da əksər ölkələr, o cümlədən Çin üçün cəlbedici müzakirə mövzusudur.
Çünki Azərbaycanın Orta Dəhlizdə rolu təkcə tranzit ölkə olmaqdan ibarət deyil, burada sənaye və istehsal müəssisələrinin yaradılması da əsas hədəfdir.
Bakı limanının yükaşırma gücü artırılır və bu, Azərbaycanın regiondakı nəqliyyat habına çevrilməsinə şərait yaradır. Çin və Mərkəzi Asiya ölkələri ilə əməkdaşlıq daha da inkişaf etdirilir.
Yaşıl enerji və texnologiya transferi ilə bağlı görülən işlər və qarşıdakı planlardan söz açan ölkə rəhbəri Azərbaycanın qazıntı yanacaqlardan əldə olunan gəliri yaşıl enerji sektoruna yatırmaq strategiyası yürütdüyünü diqqətə çatdırdı.
Günəş və külək enerjisi üzrə investisiyalar artırılır, bu sahədə əsas texnologiya tədarükçüsü Çin şirkətləridir. 2030-cu ilə qədər 6 giqavat həcmində yaşıl enerji istehsalı hədəflənir.
Bir sözlə, Prezident İlham Əliyevin Davosdakı müsahibəsi Azərbaycanın müasir qlobal siyasətdəki rolunu, iqtisadi və diplomatik strategiyalarını əks etdirir. Müsahibə bir daha göstərdi ki, Azərbaycan müstəqil və güclü beynəlxalq söz sahibi kimi çıxış edir. Ölkə iqtisadi və siyasi müstəqilliyini qoruyaraq, beynəlxalq platformalarda özünü təsdiqləyir. Regional və qlobal səviyyədə yeni güc balansı formalaşır. Azərbaycanın Çin, Rusiya və Mərkəzi Asiya ölkələri ilə əməkdaşlığı, Qərbin dominantlığına alternativlərin yarandığını göstərir.
Həmçinin, Enerji və infrastruktur layihələri Azərbaycanın strateji mövqeyini daha da möhkəmləndirir. COP29 və Orta Dəhliz kimi təşəbbüslər ölkənin qlobal iqtisadi sistemdə təsirini artırır.
Ölkə rəhbərinin müsahibəsi bir daha göstərdi ki, Azərbaycanın xarici siyasətində balanslaşdırılmış yanaşma prioritet olaraq qalır. Ölkə təkcə bir güc mərkəzinə bağlı qalmayaraq, müxtəlif geosiyasi bloklarla əməkdaşlıq edir.
Məşhur Məmmədov
Milli Məclisin deputatı
