Harvard Universitetinin professoru, evolyusiya biologiyası üzrə alim Daniel Liberman bildirib ki, insanların “gündə 8 saat yatmalıdır” qaydasına əməl etməsi elmi əsaslara söykənmir. Tribunainfo.az xəbər verir ki, onun fikrincə, bu qayda sənaye dövrünün vərdişidir və bioloji ehtiyaclarla əlaqəsi yoxdur.
7 saat – ən optimal yuxu müddəti
Liberman qeyd edib ki, təbii şəraitdə yaşayan, elektrikdən istifadə etməyən icmaların üzərində aparılan müşahidələr göstərir: onların orta yuxu müddəti cəmi 6–7 saatdır. Bu da “8 saatlıq norma”nın bioloji deyil, mədəni stereotip olduğunu sübut edir.
Müasir elmi tədqiqatlara görə, insan orqanizmi üçün ən az xəstəlik və ölüm riski təxminən 7 saatlıq yuxuda müşahidə olunur. Daha az və ya daha çox yatmaq sağlamlıq risklərini artırır və bu, “U formalı əyrilik” kimi tanınan elmi modeldə təsvir olunur.
“8 saat” mifinin mənşəyi
Yuxu mütəxəssisi Rebeka Robbins bu “8 saatlıq” anlayışın sənaye inqilabı dövründə formalaşdığını izah edir. O vaxtdan insanların günləri süni şəkildə “8 saat iş, 8 saat istirahət, 8 saat yuxu” kimi bölünməyə başlayıb. Ancaq alimlərin fikrincə, bu bölgü insan bədəninin bioloji ritminə uyğun deyil.
Alimlər nə tövsiyə edir?
Amerika Yuxu Tibb Akademiyası və Yuxu Araşdırmaları Cəmiyyəti böyüklər üçün optimal yuxu müddətini 7 və daha çox saat olaraq müəyyən edib, lakin bu, “mütləq 8 saat” anlamına gəlmir.
Mütəxəssislər vurğulayır ki, əsas məsələ yuxunun keyfiyyəti və müntəzəmliyidir. Hər gecə eyni vaxtda yatmaq və oyanmaq, səhər gün işığına çıxmaq, axşam süni işığı və kofeini azaltmaq sağlam yuxu üçün vacibdir.
Ən doğru yuxu rejimi
Əgər siz 7 saat yuxudan sonra özünüzü gümrah hiss edirsinizsə, bu, sizin üçün ideal müddətdir.
Stress, xəstəlik, hamiləlik və ya ağır fiziki iş zamanı bu müddət 9 saata qədər artırıla bilər.
Əgər orqanizminiz daima 9 saatdan çox yuxuya ehtiyac duyursa, bu, gizli xəstəliklərin (depressiya, yuxu apnesi, xroniki yorğunluq və s.) göstəricisi ola bilər.
Alimlərin yekdil fikrinə görə, yuxunun keyfiyyəti və ritmi onun miqdarından daha vacibdir. Müntəzəm və dərin yuxu, səkkiz saatı “doldurmağa” çalışmaqdan qat-qat sağlamdır.
İmran Kərimli
